4 nhóm chất dinh dưỡng cần thiết cho sự phát triển của trẻ là gì? 

Bí quyết để trẻ phát triển cao lớn và khỏe mạnh là bổ sung đầy đủ các nhóm chất dinh dưỡng. Có 4 nhóm chất chính, đó là: tinh bột, chất béo, chất đạm, vitamin và khoáng chất. Tuy nhiên, các chất đó có nhiều trong thực phẩm nào và vai trò của chúng ra sao thì không phải ai cũng biết. 

Bài viết dưới đây, chúng ta sẽ cùng nhau đi tìm hiểu về 4 nhóm chất dinh dưỡng cần thiết cho sự phát triển của trẻ.

1. 4 nhóm chất dinh dưỡng cần thiết cho sự phát triển của trẻ là gì? 

Tinh bột, chất béo, chất đạm, vitamin và khoáng chất là 4 nhóm chất dinh dưỡng cần thiết cho sự phát triển của trẻ. 

Ở bất kì giai đoạn phát triển nào của trẻ thì việc bổ sung đầy đủ và cân bằng 4 nhóm chất dinh dưỡng đều vô cùng cần thiết. Cách dễ nhất và hiệu quả nhất đó là bổ sung từ chế độ ăn uống hàng ngày. 

Để bổ sung dinh dưỡng tối ưu cho trẻ từ các bữa ăn hàng ngày, mẹ có thể tham khảo các lời khuyên dinh dưỡng của viện dinh dưỡng quốc gia: 

• Cho trẻ ăn đa dạng nhiều loại thực phẩm và đảm bảo đủ 4 nhóm chất: tinh bột, chất đạm, chất béo, vitamin và khoáng chất. 
• Phối hợp các loại  thức ăn có nguồn gốc động vật và thực vật, nên ăn tôm, cua, cá và đậu đỗ.
• Ăn phối hợp dầu thực vật và mỡ động vật hợp lý, nên ăn vừng lạc.
• Nên sử dụng muối Iốt, không nên cho trẻ ăn mặn.
• Bổ sung rau quả hàng ngày cho trẻ. 
• Đảm bảo an toàn vệ sinh trong lựa chọn, chế biến và bảo quản thực phẩm.
• Cho trẻ bú mẹ ngay sau khi sinh, bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu, ăn bổ sung hợp lý và tiếp tục cho bú mẹ đến 24 tháng.
• Trẻ sau 6 tháng và người trưởng thành nên sử dụng sữa và các sản phẩm của sữa phù hợp với từng lứa tuổi.

Bổ sung đầy đủ 4 nhóm chất dinh dưỡng giúp trẻ phát triển toàn diện 

2. Vai trò của 4 nhóm chất dinh dưỡng đối với trẻ 

2.1. Vai trò của tinh bột 

• Là nguồn dinh dưỡng quan trọng hàng đầu, không thể thiếu trong các bữa ăn hàng ngày của trẻ. 
• Cung cấp năng lượng cho tất cả các hoạt động trong cơ thể. Đặc biệt là hoạt động của não bộ và thần kinh. Do đó nếu bổ sung đầy đủ tinh bột, trẻ sẽ phát triển khỏe mạnh, hoạt bát, năng động và thông minh hơn.

Tuy nhiên, tùy vào giai đoạn phát triển của trẻ mà hàm lượng tinh bột cần thiết là khác nhau. Nếu cho trẻ ăn nhiều tinh bột, chất bột lên men trong bụng có thể gây ra chướng bụng ở trẻ do trẻ không chuyển hóa hết lượng tinh bột đã tiêu thụ. Men tiêu hóa chính là giải pháp hữu hiệu cho trẻ trong trường hợp này. 

2.2. Vai trò của chất đạm

• Là nguồn cung cấp năng lượng chính cho sự phát triển chiều cao và cân nặng của trẻ. 
• Kích thích hệ thống miễn dịch, giúp tăng cường sức đề kháng cho trẻ. 
• Giúp não bộ trẻ phát triển toàn diện. 
• Thúc đẩy sự thèm ăn của trẻ. 
• Sản xuất và tái tạo tế bào.
• Tăng khối lượng cơ bắp, hệ xương cốt và nội tạng đều do protein tạo thành. 

Trẻ ăn quá nhiều chất đạm. Gây ra tình trạng rối loạn tiêu hóa, béo phì, ảnh hưởng đến hệ miễn dịch của trẻ. Thậm chí gây tổn thương thận, do thận phải tăng cường làm việc để đào thải các chất độc trung gian do chất đạm chuyển hóa tạo thành. 

2.3. Vai trò của chất béo

• Tham gia cấu tạo màng tế bào. Vì vậy có vai trò quan trọng trong hoạt động sống của tế bào.
• Dự trữ năng lượng, bảo vệ cơ thể trước sự thay đổi của nhiệt độ bên ngoài.
• Cần thiết cho sự phát triển não bộ của trẻ. 
• Trong chế biến thức ăn, chất béo tạo hương vị thơm ngon, giúp trẻ no lâu hơn. 
• Vai trò quan trọng nhất của chất béo là giúp cơ thể hấp thu các vitamin tan trong dầu như A, D, E, K.  

Cần chú ý khi bổ sung chất béo cho trẻ, nên lựa chọn các thực phẩm chứa chất béo tốt. Với các chất béo xấu có trong mỡ động vật, phô mai, da gà, thịt đỏ, bơ, kem,… Nếu trẻ ăn nhiều có thể gây ra tình trạng béo phì thừa cân, cholesterol máu tăng cao. Về lâu dài là nguyên nhân gây bệnh mỡ máu, bệnh tim mạch, cao huyết áp,.. khi trẻ trưởng thành. 

2.4. Vai trò của vitamin và khoáng chất

Mỗi loại vitamin và khoáng chất đảm nhiệm những vai trò khác nhau. Dưới đây là vai trò chính của một số vitamin và khoáng chất đối với sự phát triển của trẻ: 

• Vitamin D: kết hợp với canxi cần cho sự phát triển của khung xương và răng của trẻ. Nếu trẻ không được bổ sung đủ vitamin D dễ dẫn tới còi xương, thấp bé, suy dinh dưỡng, chậm mọc răng,… 
• Vitamin A: giúp cho mắt sáng, tinh nhanh. 
• Vitamin B: tăng cường sức đề kháng, kích thích vị giác giúp trẻ thèm ăn và ăn ngon hơn, ngoài ra nó còn hỗ trợ quá trình tiêu hóa thức ăn của trẻ,.. 
• Vitamin E: là chất chống oxy hóa, bảo vệ tế bào khỏi sự tấn công của các gốc tự do. Vitamin E giúp tăng cường hệ miễn dịch, giảm nguy cơ nhiễm khuẩn và nhiễm virus ở trẻ. 
• Canxi: giúp xương chắc khỏe, phát triển chiều cao. 
• Sắt: giúp hệ miễn dịch của trẻ khỏe mạnh, tham gia vào quá trình tạo tế bào máu. 
• Kẽm: giúp trẻ ăn ngon miệng hơn, tăng cường sức đề kháng, tăng hấp thu và tổng hợp chất đạm, bảo vệ vị giác và khứu giác.
• Iod: giúp trẻ phát triển bình thường, khỏe mạnh và có vai trò điều hòa sự chuyển hóa năng lượng.  

  

Trẻ phát triển khỏe mạnh nếu được bổ sung đầy đủ 4 nhóm chất dinh dưỡng 

3. Bổ sung 4 nhóm chất dinh dưỡng cho trẻ từ thực phẩm 

3.1. Tinh bột

Tinh bột thường được chia làm 2 loại là tinh bột đơn giản và tinh bột phức tạp . 

• Tinh bột đơn giản: có nhiều trong các loại thức ăn nhanh, thức ăn chế biến sẵn, bánh ngọt, kẹo, bim bim,… 
• Tinh bột phức tạp: có nhiều trong các loại đậu, ngũ cốc, ngô, khoai lang .. 

Không nên cho trẻ ăn nhiều thức ăn chứa tinh bột đơn giản. Vì tinh bột đơn giản chuyển hóa nhanh trong cơ thể. Do đó làm tăng nhanh nồng độ đường huyết, tăng nguy cơ gây béo phì ở trẻ. 

3.2. Chất đạm (protein) 

Chất đạm có thể được cung cấp từ thực vật hay động vật. 

• Nguồn đạm động vật: thịt bò, thịt lợn, thịt gà, hải sản ( tôm, cua, cá,..), trứng, sữa và các sản phẩm từ sữa như phô mai, sữa chua. 
• Nguồn đạm thực vật: các loại đậu ( đặc biệt là đậu nành), bông cải xanh, chuối, khoai lang, các loại hạt như vừng, lạc, ngũ cốc,…

3.3. Chất béo

Chất béo có trong dầu thực vật ( dầu ô liu, dầu ngô, dầu mè, dầu hướng dương,.. ), các loại hạt, quả bơ, … là những nguồn bổ sung chất béo rất tốt cho trẻ. Chúng chứa chủ yếu là các chất béo chưa bão hòa, có lợi cho sự phát triển lành mạnh của trẻ. Làm hạn chế các cholesterol xấu, gia tăng sản xuất các cholesterol tốt. 

3.4. Vitamin và khoáng chất  

Vitamin và khoáng chất là những chất cơ thể không tự tổng hợp được. Chúng được cung cấp chủ yếu qua chế độ ăn uống hàng ngày. 

Các chất này tuy không sinh ra năng lượng, cơ thể chỉ cần một lượng nhỏ nhưng lại vô cùng cần thiết cho sự phát triển cho trẻ. 

Có 8 loại vitamin và khoáng chất chính cần bổ sung cho trẻ, đó là: 

• Vitamin D: có nhiều trong cá hồi, cá mòi, cá ngừ, tôm, lòng đỏ trứng, nấm. 
• Vitamin A: có nhiều trong cà rốt, bí đỏ, cà chua, đu đủ, khoai lang, rau lá xanh đậm, bông cải xanh, trứng, sữa, phô mai, cá hồi, …
• Vitamin B: có trong hoa quả, sữa, ngũ cốc, các loại đậu, rau lá xanh, thịt, hải sản.
• Vitamin E: có trong hạt hướng dương, đậu phộng, hạnh nhân, ngũ cốc, bí đỏ, cà chua, bông cải xanh, dầu ô liu, dầu mè, dầu hướng dương,.. 
• Canxi: các loại hạt, phô mai, sữa chua, các loại đậu, cá mòi, rau lá xanh. Đều những nguồn cung cấp giàu canxi cho trẻ. 
• Kẽm: hàu, tôm, cua, các loại hạt, các loại đậu, thịt đỏ và thịt gia cầm, rau củ quả,.. Đều là những thực phẩm giàu kẽm. 
• Sắt: có nhiều trong thịt nạc, ngũ cốc, đậu, nho khô, trứng, …
• Iod: có thể bổ sung từ cá, cua, ốc biển, lòng đỏ trứng, khoai tây, dâu tây, rau cần,..

  

Cân bằng 4 nhóm chất dinh dưỡng trong bữa ăn cho trẻ

Như vậy, để bổ sung đầy đủ 4 nhóm chất dinh dưỡng cho trẻ. Mẹ cần phải biết các chất dinh dưỡng này có nhiều trong thực phẩm nào. Cũng như vai trò và ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ trong việc bổ sung quá thừa hay quá thiếu các dưỡng chất này. 

Nếu như vẫn còn bất kỳ thắc mắc nào, hãy liên hệ ngay cho tôi theo Hotline 0912.313131 để được tư vấn và hỗ trợ một cách nhanh nhất hoặc Chat trực tiếp Facebook thầy thuốc Lê Minh Tuấn

Tìm hiểu thêm thông tin y khoa

Facebook Fanpage

Kênh Youtube

Kênh tik tok

Kênh Website

Xem thêm:

Trẻ bỏ ăn phải làm sao? Lời khuyên từ chuyên gia dinh dưỡng 

Trẻ khó ngủ thiếu chất gì lời khuyên từ chuyên gia dinh dưỡng 

Thiếu chất dinh dưỡng gây ra bệnh gì ở trẻ chuyên gia nói gì?