Thầy thuốc tư vấn, Thuốc và bệnh, Tin tức
Triệu chứng không dung nạp lactose ở trẻ sơ sinh
Hội chứng không dung nạp lactose ở trẻ sơ sinh có ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và sự phát triển của trẻ, dễ khiến trẻ suy dinh dưỡng, chậm lớn, đồng thời gây ra hàng loạt các hệ lụy không tốt cho sức khỏe về sau. Bài viết dưới đây giúp các cha mẹ giải đáp những thắc mắc, lo lắng liên quan đến hội chứng bất dung nạp lactose ở trẻ.
Contents
Lactose và vai trò đối với trẻ sơ sinh
Lactose là một loại đường đôi (dissacharide) có trong sữa mẹ và sữa của các động vật có vú như sữa bò, sữa dê; thường chiếm 2-8% tổng trọng lượng sữa. Khi được đưa vào cơ thể, lactose được phân cắt thành hai phân tử đường đơn là Glucose và Galactose để cơ thể dễ hấp thu. Quá trình này diễn ra nhờ enzym lactase nằm trên bề mặt các tế bào lót của ruột non.
Triệu chứng không dung nạp lactose ở trẻ sơ sinh
Lactose có vai trò quan trọng đối với sự phát triển thể chất và trí tuệ của trẻ. Đây là nguồn cung cấp đường glucose tạo năng lượng hoạt động cho não bộ và nhiều cơ quan khác trong cơ thể. Bên cạnh đó, lactose còn có tác dụng hỗ trợ sự phát triển của hệ vi khuẩn có lợi trong đường tiêu hóa (như: vi khuẩn Bifidus và Lactobacillus). Từ đó, giúp bảo vệ hệ tiêu hóa còn non nớt của trẻ, tránh sự xâm nhập của các vi khuẩn có hại. Lactose còn giúp tăng sự hấp thu canxi, giúp phát triển hệ xương khớp; tăng hấp thu phospho giúp hỗ trợ cho sự hình thành và phát triển não bộ của trẻ. Ngoài ra, đường Galactose được phân cắt từ Lactose có vai trò quan trong sự hình thành và phát triển mô não, hệ thần kinh ở trẻ.
Lactose và vai trò đối với trẻ sơ sinh
Xem thêm Biểu hiện và cách chữa bất dung nạp lactose như thế nào?
Hội chứng bất dung nạp lactose là gì?
Hội chứng bất dung nạp lactose (hay còn gọi là bất dung nạp lactose) xảy ra khi cơ thể không tiết đủ men lactase để phân hủy lactose trong sữa và các sản phẩm từ sữa. Lactose không được tiêu hóa tại ruột non, sẽ di chuyển xuống ruột già và tại đây được một số vi khuẩn lên men gây ra các triệu chứng không dung nạp lactose: đau bụng, đầy hơi, ợ hơi, tiêu chảy,…Trẻ có thể không dung nạp lactose ở các mức độ khác nhau tùy thuộc vào mức độ thiếu hụt lactase của cơ thể.
Hội chứng không dung nạp lactose là gì?
Xem thêm Nguyên nhân, Triệu chứng không dung nạp lactose ở trẻ sơ sinh-cách điều trị hiệu quả cao
Nguyên nhân của hội chứng không dung nạp lactose là gì?
Dựa vào nguyên nhân khiến trẻ không dung nạp lactose, có thể chia hội chứng bất dung nạp lactose thành ba dạng; ở mỗi dạng khác nhau thì nguyên nhân cũng khác nhau.
1. Hội chứng không dung nạp lactose nguyên phát
Bình thường, cơ thể trẻ sơ sinh sản xuất ra một lượng lactase dồi dào để giúp trẻ hấp thụ các chất dinh dưỡng từ sữa. Khi chuyển sang giai đoạn cai sữa thì lượng lactase trong cơ thể bắt đầu giảm dần. Bệnh xảy ra khi các enzym lactase trong đường ruột bắt đầu giảm và việc giảm mạnh các lactase thường liên quan đến yếu tố di truyền. Các triệu chứng thường bắt đầu xảy ra sau năm tuổi và dễ nhận thấy hơn ở tuổi thanh thiếu niên. Tuy nhiên, trong trường hợp này trẻ vẫn có thể dung nạp một lượng nhỏ đường lactose trong khẩu phần ăn hằng ngày.
Xem thêm Gợi ý 7 loại sữa dành cho trẻ không dung nạp đường lactose – Mẹ nên tham khảo
2. Hội chứng không dung nạp lactose thứ phát
Enzym lactase được sản xuất bởi niêm mạc đường tiêu hóa, do đó các bệnh lý hoặc chấn thương hoặc sau phẫu thuật gây tổn thương tại niêm mạc đường tiêu hóa đều có thể dẫn đến hội chứng không dung nạp lactase thứ phát:
- Bệnh Celiac: bệnh gây viêm ruột có thể dẫn tới không dung nạp lactose khi trẻ khoảng 6 tháng tuổi và bắt đầu ăn các thực phẩm chứa gluten. Tình trạng không dung nạp lactose có thể biến mất sau khi điều trị bệnh celiac
- Trẻ bị nhiễm trùng tiêu hóa (nhiễm virus hoặc vi khuẩn): nếu trẻ bị tiêu chảy nặng và kéo dài, cơ thể sẽ gặp khó khăn trong việc sản xuất lactose.
- Ngoài ra, một số thuốc gây tác dụng không mong muốn ảnh hưởng đến quá trình sản xuất men lactase của cơ thể.
3. Hội chứng không dung nạp lactose bẩm sinh
Tình trạng này rất hiếm gặp, xảy ra ở các trẻ sơ sinh không có men lactase do nguyên nhân rối loạn di truyền với điều kiện mắc bệnh là cả cha và mẹ đều phải truyền gen không dung nạp lactose cho con. Và ngay khi sinh ra, trẻ bị tiêu chảy nặng và không thể dung nạp đường lactose trong sữa mẹ. Trẻ cần sử dụng các loại sữa đặc biệt không chứa lactose.
Ngoài ra, trẻ sinh non cũng có khả năng mắc hội chứng không dung nạp lactose bẩm sinh vì lượng lactase phát triển mạnh trong 3 tháng cuối thai kỳ; nếu trẻ sinh non sẽ dẫn đến cả hệ tiêu hóa và lượng lactase đều bị thiếu hụt.
Triệu chứng không dung nạp lactose ở trẻ sơ sinh
Các triệu chứng khi trẻ mắc hội chứng bất dung nạp lactose thường xuất hiện ngay sau khi trẻ uống sữa hoặc các sản phẩm từ sữa tầm 30 phút đến 2 giờ với các dấu hiệu sau đây:
- Khi bú mẹ hoặc uống sữa, trẻ thường khó chịu, quấy khóc.
- Sau khi bú mẹ hoặc uống sữa, trẻ dễ bị nôn, bụng chướng, đầy hơi.
- Trẻ đi ngoài liên tục và nhiều lần trong ngày; phân lỏng có bọt khí hoặc mùi chua.
- Trẻ có hiện tượng hăm đỏ quanh hậu môn, hăm tã.
Cha mẹ cần phân biệt tình trạng không dung nạp lactose với tình trạng dị ứng sữa bò. Các triệu chứng đôi khi xuất hiện giống nhau, ví dụ như đều gây đau bụng, tiêu chảy sau khi uống sữa. Nhưng nếu trẻ có các triệu chứng như nốt mẩn đỏ, sưng môi, sưng mặt, sưng miệng hoặc phát ban, chảy nước mắt, chảy nước mũi thì có thể trẻ bị dị ứng với protein trong sữa bò.
Triệu chứng không dung nạp lactose ở trẻ sơ sinh
Không dung nạp lactose ở trẻ sơ sinh – cần làm gì để khắc phục?
1. Kiểm soát lactose trong khẩu phần ăn của trẻ
Khi trẻ mắc hội chứng không dung nạp lactose, việc giảm hoặc ngừng các sản phẩm chứa lactose là cần thiết giúp giảm các triệu chứng tiêu hóa cho trẻ.
Với trẻ không dung nạp lactose nguyên phát, cần tránh dùng các sản phẩm sữa chứa lactose trong vòng 2-4 tuần. Sau đó, có thể sử dụng dần dần các sản phẩm sữa chứa lactose từ liều thấp.
Với trẻ không dung nạp lactose thứ phát, mẹ có thể tiếp tục cho trẻ bú và tránh ăn dặm vào thời điểm này. Sữa mẹ cung cấp cho bé nhiều kháng thể đường ruột và giúp bé dung nạp dần lactose. Cha mẹ cần tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng trước khi chuyển sang các dạng sữa giảm lượng lactose hoặc không có lactose.
Với trẻ không dung nạp lactose bẩm sinh, cha mẹ cần đưa trẻ đến các cơ sở y tế để được tư vấn điều trị đúng cách, trẻ cần có một chế độ ăn không có lactose.
Kiểm soát lactose trong khẩu phần ăn của trẻ
2. Bổ sung kẽm cho trẻ giảm nhẹ triệu chứng không dung nạp lactose
Kẽm là một nguyên tố quan trọng, tham gia vào nhiều khía cạnh của quá trình chuyển hóa tế bào. Kẽm cần thiết cho hoạt động xúc tác của khoảng 100 enzym hỗ trợ quá trình trao đổi chất, tiêu hóa, hoạt động dẫn truyền thần kinh và nhiều quá trình khác. Bên cạnh đó, kẽm cũng đóng vai trò quan trọng trong chức năng miễn dịch của cơ thể, chức năng tổng hợp protein, chữa lành vết thương, tổng hợp DNA và phân chia tế bào.
Ở trẻ bất dung nạp lactose thường bị tiêu chảy kéo dài, và bị tổn thương các niêm mạc đường tiêu hóa. Việc bổ sung kẽm cho trẻ là cần thiết nhằm tăng tốc độ chữa lành vết thương, tăng sức đề kháng và khả năng miễn dịch của cơ thể, làm giảm các phản ứng viêm trong đường tiêu hóa. Vì vậy nên cho trẻ uống kẽm sớm ngay khi có các triệu chứng tiêu chảy.
Liều bổ sung kẽm khuyến cáo của Hoa Kỳ cho trẻ sơ sinh như sau:
- Trẻ từ 0 – 6 tháng tuổi: liều khuyến cáo là 2 mg/ngày; liều tối đa có thể dung nạp được là 4 mg/ngày.
- Trẻ từ 7 – 12 tháng tuổi: liều khuyến cáo là 3 mg/ngày; liều tối đa có thể dung nạp được là 5 mg/ngày.
Bổ sung kẽm cho trẻ
3. Bổ sung canxi cho trẻ ngăn ngừa ảnh hưởng của việc không dung nạp lactose
Ở trẻ không dung nạp lactose, chế độ ăn của trẻ giảm lượng lactose hoặc không có lactose dẫn đến việc trẻ giảm hấp thụ canxi. Vì vậy, việc bổ sung canxi cho trẻ là cần thiết giúp trẻ phát triển xương và các chức năng khác trong cơ thể.
Bổ sung canxi cho trẻ
4. Sử dụng men tiêu hóa và men vi sinh giải quyết triệu chứng không dung nạp lactose ở trẻ sơ sinh
Men tiêu hóa: việc bổ sung các enzym tiêu hóa (men tiêu hóa) giúp trẻ tiêu hóa sữa và các sản phẩm từ sữa. Tuy nhiên, cha mẹ cần liên hệ với bác sĩ hoặc chuyên gia y tế để được tư vấn khi sử dụng.
Men vi sinh: Men vi sinh là những vi sinh vật sống, khi được bổ sung một lượng đầy đủ sẽ đem lại lợi ích cho sức khỏe con người. Ở trẻ không dung nạp lactose với triệu chứng tiêu chảy kéo dài dẫn đến mất cân bằng hệ vi sinh vật đường ruột, từ đó khiến trẻ bị chướng hơi, đầy bụng do vi sinh vật có hại lên men lactose sinh hơi. Việc bổ sung men vi sinh cho trẻ giúp thiết lập lại cân bằng hệ vi sinh vật đường ruột, kích thích hỗ trợ bài tiết một phần lactase để tiêu hóa lactose trong sữa, thúc đẩy quá trình tiêu hóa và hấp thu thức ăn, đồng thời tăng cường hệ miễn dịch cho trẻ nhằm ngăn ngừa các bệnh nhiễm khuẩn đường ruột.
Sử dụng men tiêu hóa và men vi sinh
Men tiêu hóa của Nhật AMANO ENZYM GOLD – sản phẩm được sản xuất bởi công nghệ enzym số 1 Nhật Bản; tích hợp các enzym tiêu hóa: maltase, amylase, cellulase, protease, lactase có tác dụng hỗ trợ điều trị và phòng ngừa các triệu chứng rối loạn tiêu hóa, đầy bụng, ăn không tiêu; ngăn ngừa và làm giảm nhẹ các triệu chứng của hội chứng không dung nạp lactose.
Các lợi khuẩn dạng bào tử có trong sản phẩm có tác dụng hiệu quả trong việc tăng cường khả năng tiêu hóa và hấp thụ thức ăn (đặc biệt là các sản phẩm từ sữa), phục hồi chức năng hệ tiêu hóa và thiết lập lại cân bằng hệ vi sinh đường ruột, đảm bảo đường ruột luôn khỏe mạnh và hoạt động trơn tru.
Ngoài ra, AMANO ENZYM GOLD còn bổ sung thêm 6 loại vitamin thiết yếu, DHA, Taurin và các khoáng chất (trong đó có kẽm) giúp tăng sức đề kháng cho trẻ, kích thích trẻ ăn uống ngon miệng, tăng cân đều
Men tiêu hóa AMANO ENZYM GOLD của Nhật cho trẻ không dung nạp lactose
Cuối cùng, cha mẹ nên lưu ý về những biểu hiện tình trạng của trẻ để điều chỉnh nhằm đảm bảo sức khoẻ và sự phát triển toàn diện của con. Khi trẻ bị tiêu chảy nặng, cần phải đưa trẻ tới cơ sở khám bệnh để được điều trị và tư vấn kịp thời của bác sĩ.
Nếu như vẫn còn bất kỳ thắc mắc nào, hãy liên hệ ngay cho tôi theo Hotline 0912.313.131 để được tư vấn và hỗ trợ một cách nhanh nhất hoặc Chat trực tiếp Facebook thầy thuốc Lê Minh Tuấn
Tìm hiểu thêm thông tin y khoa
