Thầy thuốc tư vấn, Thuốc và bệnh, Tin tức
Rota có mấy loại? Khi nào cho trẻ uống rota ngừa tiêu chảy?
Tiêu chảy cấp là tình trạng viêm nhiễm đường ruột hay gặp ở trẻ nhỏ. Trong đó, vi rút rota là tác nhân nguy hiểm hàng đầu, gây ra biến chứng nặng và tử vong ở trẻ. Sự có mặt của vắc-xin rota ngừa tiêu chảy đã cải thiện đáng kể vấn đề này. Cùng theo dõi bài viết dưới đây để biết được rota có mấy loại và khi nào cho trẻ uống rota bạn nhé.
Contents
Vi rút rota gây tiêu chảy ở trẻ
Vi rút rota là chủng vi rút dạng vòng, có khả năng lây lan mạnh và là nguyên nhân hàng đầu gây tiêu chảy nặng ở trẻ.
Theo ước tính, mỗi năm lại có 600.000 trẻ em trên toàn thế giới tử vong vì tiêu chảy cấp do vi rút rota. Bệnh xảy ra phổ biến ở trẻ em dưới 5 tuổi, đặc biệt là trẻ từ 3 đến 35 tháng.
Tại Việt Nam, rota vi rút có liên quan đến 56% trường hợp trẻ viêm dạ dày ruột cấp phải nhập viện. Thời gian gây bệnh thường gặp là vào mùa thu đông kéo dài sang mùa xuân đối với miền Bắc, và khoảng tháng 3 và tháng 9 đối với các tỉnh phía Nam. Theo Cục Y tế Dự phòng, Bộ Y tế, vi rút rota là nguyên nhân gây ra 4-8% ca tử vong ở trẻ dưới 5 tuổi.
Triệu chứng bệnh thường bắt đầu xuất hiện trong vòng 2 ngày sau khi trẻ nhiễm vi rút. Các biểu hiện sớm gồm có sốt, buồn nôn. Sau đó khoảng 3-7 ngày đi ngoài phân chảy lỏng, thậm chí lên tới 20 lần/ngày. Tình trạng này cũng có thể khiến trẻ bị đau bụng. Biến chứng nặng nhất trẻ gặp phải là mất nước với dấu hiệu quấy khóc, khát nước, da khô, môi khô, tiểu ít, mất muối. Hậu quả có thể dẫn tới trụy mạch, hôn mê và tử vong nếu không được bù nước kịp thời.
Vi rút rota gây tiêu chảy ở trẻ
Hiện nay chưa có thuốc đặc trị tiêu chảy do vi rút rota. Tuy nhiên với khả năng lây lan rất mạnh qua đường tiêu hóa và mức độ nguy hiểm của bệnh, cha mẹ cần có biện pháp hiệu quả để phòng bệnh cho trẻ.
Cụ thể, cả trẻ và người chăm sóc phải giữ vệ sinh sạch sẽ. Rửa tay kỹ và thường xuyên bằng xà phòng hoặc cồn sát khuẩn, đặc biệt sau khi đại tiện, thay bỉm. Với sự xuất hiện của vắc-xin rota ngừa tiêu chảy có tác dụng đã được chứng minh, Tổ chức Y tế thế giới khuyến cáo cho trẻ sử dụng rota ngay từ sớm. Đây được coi là cách dự phòng tốt nhất.
Rota có mấy loại?
Việt Nam hiện có 3 loại vắc-xin rota ngừa tiêu chảy cho trẻ. Đó là Rotarix của Bỉ, RotaTeq của Mỹ và Rotavin-M1 của Việt Nam. Dưới đây là thông tin chi tiết của các loại rota này.
1. Rotarix
– Nguồn gốc: Rotarix là vắc-xin sống, giảm độc lực có nguồn gốc từ hãng Glaxo SmithKline Bỉ (GSK).
Rota có mấy loại? Khi nào cho trẻ uống rota ngừa tiêu chảy?
– Đối tượng sử dụng: trẻ từ 6 tuần tuổi đến trước 6 tháng tuổi.
– Tác dụng: Rotarix được chứng minh có hiệu quả dự phòng bệnh viêm dạ dày ruột (tiêu chảy) do vi rút rota gây ra.
– Tác dụng không mong muốn: Trẻ sau uống vắc-xin Rotarix có thể gặp các tác dụng phụ như bị kích thích, giảm cảm giác ngon miệng, buồn nôn, nôn trớ, đầy hơi, đau bụng hoặc đi ngoài.
– Lưu ý:
+ Nên hoãn uống vắc-xin khi trẻ đang gặp phải các tình trạng như sốt, rối loạn tiêu hóa.
+ Không dùng Rotarix cho trẻ bị mẫn cảm với lần uống đầu tiên hoặc dị ứng với các thành phần có trong vắc-xin.
+ Nếu sau uống vắc-xin trẻ bị nôn trớ nhẹ, không cần uống thêm liều khác do Rotarix có thể bám dính tốt trên đường tiêu hóa. Trong trường hợp trẻ nôn trớ nhiều thì có thể uống bù lại.
+ Uống đồng thời vắc-xin bại liệt OPV có thể làm giảm nhẹ đáp ứng miễn dịch của Rotarix. Do đó, để đảm bảo hiệu quả của vắc-xin rota ngừa tiêu chảy, nên uống OPV sau Rotarix 2 tuần.
Vắc-xin Rotarix ngừa tiêu chảy của GSK, Bỉ
2. RotaTeq
– Nguồn gốc: RotaTeq có xuất xứ từ hãng Meck Sharp and Dohme Mỹ (MSD).
– Đối tượng sử dụng: trẻ em từ 7,5 tuần tuổi đến trước tuần thứ 32.
– Tác dụng: RotaTeq có tác dụng bảo vệ trẻ trước tác nhân vi rút rota gây tiêu chảy cấp.
– Tác dụng không mong muốn: Các tác dụng phụ hay gặp ở trẻ sau uống RotaTeq bao gồm nôn, sốt nhẹ và tiêu chảy.
Xem thêm ROTA LÀ GÌ? TRẺ ĐANG BỊ TIÊU CHẢY UỐNG ROTA ĐƯỢC KHÔNG?
– Lưu ý:
+ Trẻ đang có bệnh tiêu hóa như tiêu chảy mạn tính, chậm phát triển, lồng ruột cần thông báo cho bác sĩ để cân nhắc dùng vắc-xin RotaTeq.
+ Có thể hoãn uống vắc-xin khi trẻ bị sốt hoặc bị nhiễm trùng cấp.
+ Không dùng RotaTeq khi trẻ mẫn cảm với lần uống đầu tiên hoặc dị ứng với thành phần có trong vắc-xin. Trẻ bị suy giảm miễn dịch nặng cũng không dùng.
+ Sau uống vắc-xin trẻ bị nôn trớ thì bỏ qua, không được uống bù liều khác, vì chưa có nghiên cứu chứng minh độ an toàn và hiệu quả của việc bù liều.
+ Uống đồng thời vắc-xin bại liệt OPV có thể làm giảm nhẹ đáp ứng miễn dịch của RotaTeq. Do đó, để đảm bảo hiệu quả của vắc-xin rota ngừa tiêu chảy, nên uống OPV sau RotaTeq 2 tuần.
Vắc-xin Rotateq ngừa tiêu chảy của MSD, Mỹ
3. Rotavin-M1
– Nguồn gốc: Rotavin-M1 do hãng Polyvac Việt Nam nghiên cứu và sản xuất.
– Đối tượng sử dụng: trẻ từ 6 tuần tuổi đến trước 6 tháng tuổi.
– Tác dụng: Rotavin-M1 có khả năng phòng bệnh viêm dạ dày ruột, tiêu chảy cấp do vi rút rota gây ra.
– Tác dụng không mong muốn: Các tác dụng phụ có thể gặp sau khi trẻ uống Rotavin-M1 bao gồm: nôn, ho, sốt, đau bụng, tiêu chảy, quấy khóc.
Xem thêm Lý do bị tiêu chảy ở trẻ em và cách phòng tránh từ bác sĩ tiêu hóa
– Lưu ý:
+ Không dùng Rotavin-M1 cho trẻ quá mẫn sau lần uống đầu tiên hoặc dị ứng với các thành phần của vắc-xin.
+ Trẻ mắc các bệnh lý nặng, cấp tình như dị tật bẩm sinh đường tiêu hóa, lồng ruột, suy giảm miễn dịch, sốt cao cũng không dùng Rotavin-M1.
+ Nếu trẻ bị nôn trớ sau uống vắc-xin, có thể uống bù liều ngay.
+ Trước và sau uống vắc-xin 30 phút, không nên cho trẻ bú mẹ.
Vắc-xin Rotavin-M1 của Polyvac, Việt Nam
Khi nào cho trẻ uống rota ngừa tiêu chảy?
Hiện nay, vắc-xin rota ngừa tiêu chảy chưa được đưa vào chương trình tiêm chủng mở rộng quốc gia. Do đó, cha mẹ cần đăng ký cho trẻ uống rota dịch vụ tại các trung tâm tiêm chủng. Lịch uống rota phụ thuộc vào từng loại vắc-xin.
– Đối với Rotarix: Lịch uống cho trẻ gồm 2 liều.
+ Liều 1: nên bắt đầu khi trẻ được 6 tuần tuổi.
+ Liều 2: cách liều đầu 4 tuần.
Vắc-xin Rotarix chỉ dùng đường uống, không được tiêm. Trẻ cần uống đủ 2 liều này trước 6 tháng tuổi. Nếu liều 1 uống Rotarix thì liều 2 bắt buộc phải uống Rotarix. Do đó, cha mẹ cần nhớ loại vắc-xin đã chọn và mang theo sổ tiêm chủng của trẻ đầy đủ để tránh nhầm lẫn.
Xem thêm Trẻ sơ sinh bị tiêu chảy, mẹ cần chú ý những gì?
– Đối với RotaTeq: Lịch uống cho trẻ gồm 3 liều.
+ Liều 1: có thể dùng cho trẻ từ 7,5 tuần tuổi.
+ Liều 2: cách liều đầu 4 tuần.
+ Liều 3: cách liều thứ hai 4 tuần.
Vắc-xin RotaTeq chỉ dùng đường uống, không được tiêm. Trẻ cần uống đủ 3 liều này trước tuần tuổi thứ 32. Cho trẻ uống vắc-xin trực tiếp, không pha trộn với nước hoặc sữa.
Lịch uống rota ngừa tiêu chảy phụ thuộc vào loại vắc-xin
– Đối với Rotavin-M1: Lịch uống cho trẻ gồm 2 liều.
+ Liều 1: khi trẻ được 6 tuần tuổi.
+ Liều 2: cách liều đầu từ 1-2 tháng.
Vắc-xin Rotavin-M1 cũng chỉ dùng đường uống, không được tiêm. Trẻ cần hoàn thành cả 2 liều này trước 6 tháng tuổi.
Trên đây là toàn bộ chia sẻ về các loại vắc-xin rota ngừa tiêu chảy cho trẻ. Nếu có bất cứ câu hỏi nào về tiêm chủng, cha mẹ có thể liên hệ với cán bộ y tế địa phương để được giải đáp thắc mắc. Cuối cùng, hãy nhớ rằng phòng bệnh hơn chữa bệnh, hãy cho trẻ tiêm chủng đầy đủ để bảo vệ con tốt nhất cha mẹ nhé.
Nếu như vẫn còn bất kỳ thắc mắc nào, hãy liên hệ ngay cho tôi theo Hotline 0912.313.131 để được tư vấn và hỗ trợ một cách nhanh nhất hoặc Chat trực tiếp Facebook thầy thuốc Lê Minh Tuấn
Tìm hiểu thêm thông tin y khoa
